Małe Muzeum „Pigmentoteka”

Działalność Przemyskiej Szkoły Ikonopisania jest ścisłe związana z utworzonym przy Fundacji małym muzeum pigmentów o nazwie „Pigmentoteka”. Wiedza o historycznych pigmentach jest bowiem podstawą poprawnej edukacji przyszłych ikonopisarzy. Prezentowana kolekcja pigmentów poszerza horyzonty i wiedzę o barwnikach wykorzystywanych w sztuce sakralnej.

Zadaniem Muzeum jest pozyskiwanie, gromadzenie, opracowywanie oraz prezentowanie zbiorów muzealnych. To ostanie odbywa się poprzez eksponowanie zgromadzonych obiektów w ramach stałej ekspozycji oraz oprowadzania zwiedzających. Nie mniej ważną częścią „Pigmentoteki” jest edukacja muzealna, w ramach której można wymienić takie aktywności jak organizowane podczas Karnawału Malachitowe Dni, opracowanie scenariuszu lekcji o historycznych pigmentach i metodach ich wytwarzania, wykorzystanym przy realizacji projektu „Tradycja dostrzegana”, jak również udział w wystawie ikon Przemyskiej Szkoły Ikonopisania w formie udostępnienia kolekcji i oprowadzania zwiedzających.

Historyczne pigmenty i metody ich wytwarzania

Ikonopisarze od dawien dawna wykorzystywali w swej pracy naturalne pigmenty. Na Ziemi Przemyskiej to jakie pigmenty i w jaki sposób były wykorzystywane do tworzenia ikon wywodziło się z wpływów wielu okolicznych tradycji, przede wszystkim Bizantyjskiej, Zachodnioeuropejskiej oraz tradycji południowych Słowian. Kultura wykorzystywania większości pigmentów na przestrzeni wieków była praktycznie niezmienna, choć niektóre pigmenty były wypierane przez nowoodkryte substancje barwiące. Przez większość czasu ikonopisarze wykorzystywali mineralne oraz organiczne pigmenty, a także syntetyczne, co świadczyło o ich dużych zdolnościach chemicznych, jako że pigmenty były przez nich tworzone w domowych warunkach. Dopiero w XVIII w. naturalne pigmenty straciły na popularności na rzecz barwników, otrzymanych na skutek procesów chemicznych, które stały się powszechne w zachodniej Europie. Zmiana ta wpłynęła i na przemyską ikonografię, która była nierozłącznie powiązana z zachodnioeuropejską sztuką, każda zmiana w technologiach której wpływała i na twórczość mistrzów Ziemi Przemyskiej.

Malachitowe dni

W 2021 r. w ramach Karnawału odbyły się „Malachitowe dni” dla studentów Przemyskiej Szkoły Ikonopisania. Studenci uczyły się samodzielnie hodować kryształy malachitu. W programie wydarzenia została przeprowadzona prelekcja „Synteza malachitu”. Studenci także umówili przebieg eksperymentu i przedstawili wyniki – własny wyhodowany malachit. Świętowanie odbyło się w kolorach malachitowych.